Tylko ludzie z przeszkoleniem
Dokładnie od 14.02.2004 zaczną obowiązywać nowe przepisy rozporządzenia regulującego zasady ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Zmiany dotyczą głównie organizacji zespołu powypadkowego, a wynikają z ostatniej nowelizacji kodeksu pracy.
Zasadą jest, że okoliczności i przyczyny wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych ustala zespół powypadkowy, w którego skład wchodzi pracownik kierujący komórką służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zakładowy społeczny inspektor pracy. Inne wypadki bada natomiast zespół, w którego skład wchodzi pracownik służby bhp oraz oddziałowy (wydziałowy) społeczny inspektor pracy. Inny skład zespołu jest tam, gdzie nie działa służba bhp. Nowe przepisy, odnoszące się do takiej sytuacji, wejdą w życie 14 lutego br. Od tego dnia zacznie bowiem obowiązywać rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (Dz.U. nr 14, poz. 117).
ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 20 stycznia 2004 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy
(Dz. U. Nr 14, poz. 117)
Służby bhp nadal nie muszą być tworzone w firmach zatrudniających do 100 pracowników. Obowiązująca od początku 2004 r. nowelizacja kodeksu pracy z listopada ub.r. inaczej już określa zasady powierzania pracownikom zadań tej służby w takich firmach. Mogą je wykonywać osoby zatrudnione przy innej pracy, ale wyszkolone w zakresie bhp, a dopiero w przypadku braku kompetentnych pracowników można zlecić wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu. Pod pewnymi warunkami w małych zakładach ma prawo podjąć się ich pracodawca.
W każdym razie w konsekwencji inaczej należało sformułować przepisy omawianego rozporządzenia. Jego zmiany wymagają, aby u pracodawcy, który nie ma obowiązku tworzenia służby bezpieczeństwa i higieny pracy, w skład zespołu powypadkowego wchodził pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy (poprzednio był to pracownik wyznaczony przez pracodawcę), któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp, albo specjalista spoza zakładu pracy.
Zmiany dotyczą także pracodawców, u których nie ma społecznej inspekcji pracy. W takim przypadku w skład zespołu powypadkowego zamiast społecznego inspektora pracy członkiem zespołu może być, jak dotychczas, przedstawiciel pracowników, ale pod warunkiem posiadania aktualnego zaświadczenia o ukończeniu szkolenia w zakresie bhp (a nie tylko po przeszkoleniu, jak to określają obowiązujące jeszcze przez dwa dni przepisy). Warto zwrócić uwagę, że po listopadowej nowelizacji w kodeksie kładzie się większy niż do tej pory nacisk na konieczność szkolenia w zakresie bhp. Teraz już nikt nie powinien mieć wątpliwości np. co do tego, że pracodawca musi odbyć szkolenie w tej dziedzinie. Kodeks wyraźnie o tym stanowi w par. 21, dodanym do art. 2373.
Do obowiązków zespołu powypadkowego należy – ogólnie biorąc – dokonanie oględzin miejsca wypadku, stanu maszyn i urządzeń ochronnych, zbadanie warunków, w jakich wykonywana jest praca, przesłuchanie poszkodowanego (o ile to możliwe) i świadków oraz zebranie wszelkich innych informacji dotyczących wypadku. Zespół ten musi także wskazać środki profilaktyczne i wnioski na przyszłość. Od 14 bm. wnioski te mają wynikać w szczególności (i to jest nowość) z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek. Warto przypomnieć, że obecnie kodeks pracy stanowi wyraźnie, że do obowiązków pracodawcy należą ocena i dokumentacja ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą (art. 226 k.p.). Poprzednio ten obowiązek właściwie nie wynikał z kodeksu wprost.
Komentarze