NOWE PRZEPISY [1]: Opodatkowanie umów-zleceń i o dzieło po przystąpieniu do UE [2]

Autor : prawoochrony Dodano: 12-02-2004 - 05:40
NOWE PRZEPISY [3]
Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami przychody zleceniobiorców oraz świadczących swe czynności na podstawie umowy o dzieło są zwolnione od podatku od towarów i usług (chyba że podmioty te świadczyłyby swe usługi w ramach działalności gospodarczej). Nowa ustawa o VAT nie przewiduje już zwolnienia dla przychodów, o których mowa w art. 13 ust. 2 - 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Obowiązek podatkowy w VAT powstanie również u podmiotów, które z następujących czynności (dotychczas zwolnionych) osiągają:

przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu; stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych,

przychody z działalności duchownych, osiągane z innego tytułu niż umowa o pracę,

przychody z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi,

przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich,

przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej,

przychody otrzymane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych,

przychody z tytułu osobistego wykonywania usług na podstawie umowy-zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

osoby prawnej, jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej lub przedsiębiorcy - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie na potrzeby tych podmiotów i tego samego rodzaju usług nie wykonuje na rzecz ludności,

właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie na potrzeby związane z tą nieruchomością.



Co to oznacza? Po przekroczeniu w okresie od 1 maja do 31 grudnia 2004 r. kwoty 30 tys. 500 zł osoby fizyczne świadczące swe usługi w wykonaniu umów-zleceń czy umów o dzieło staną się podatnikami VAT, niezależnie od rejestracji.

Aby przychody z wymienionych tytułów podlegały opodatkowaniu VAT, podmiot je uzyskujący musi być podatnikiem w rozumieniu nowej ustawy o VAT i to takim, który dodatkowo nie jest zwolniony ze względu na limit obrotu (który będzie wynosić - tak jak obecnie - równowartość 10 000 euro w skali roku).


Przykład

Aby przychody pani Zosi za sprzątanie biura, uzyskiwane na podstawie umowy-zlecenia, podlegały opodatkowaniu VAT, musi ona być osobą prawną bądź jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej (np. spółką jawną) bądź osobą fizyczną wykonującą działalność gospodarczą. Nieistotny jest przy tym cel czy rezultat takiej działalności.

Nowi podatnicy VAT

Nowa ustawa o VAT nie odsyła nas jednak do definicji działalności gospodarczej w prawie działalności gospodarczej, ale posługuje się swoją własną definicją, zgodnie z którą działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Zatem świadczący usługi nie musi rejestrować działalności gospodarczej, by być podatnikiem VAT. Co więcej - jest on podatnikiem VAT, bo wykonuje czynności stanowiące działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o VAT, a jednocześnie może nie być przedsiębiorcą w rozumieniu innych ustaw. W większości umów-zleceń i umów o dzieło będzie miał miejsce właśnie ten wariant.

W definicji dla celów VAT zarówno usługodawcy, jak i osoby wykonujące wolne zawody wykonują działalność gospodarczą. Oprócz zleceniobiorców i przyjmujących zlecenie wykonania dzieła podatnikami będą również: artyści, literaci, naukowcy, duchowni, arbitrzy sędziowie, biegli sądowi, członkowie rad nadzorczych czy członkowie zarządów spółek (za udział w posiedzeniach zarządu), po przekroczeniu kwoty obrotu zwolnionego, tj. równowartości 10 000 euro w skali roku.
Kwota ta, ustalona proporcjonalnie za okres maj - grudzień 2004 r., wynosi w przeliczeniu na złote 30 tys. 500 zł.



Każda złotówka powyżej tej kwoty spowoduje powstanie obowiązku podatkowego. Opodatkowaniu VAT będzie podlegać nadwyżka. Jeszcze przed osiągnięciem tej nadwyżki zleceniobiorca powinien się zarejestrować jako podatnik VAT. Natomiast po przekroczeniu limitu obrotu zwolnionego oraz po złożeniu zgłoszenia rejestracyjnego będzie dokumentował swoje czynności fakturami VAT. Nabywający usługę będzie mógł wówczas - na zasadach ogólnych - odliczyć podatek z tych faktur.

Nowa ustawa nie określa podstawy opodatkowania tylko i wyłącznie na potrzeby czynności wykonywanych w ramach umowy-zlecenia i umowy o dzieło. Należy zastosować w tym wypadku zasady ogólne - podstawą opodatkowania będzie kwota wynagrodzenia należna na podstawie umowy-zlecenia czy umowy o dzieło.

Jeśli jednak po przekroczeniu limitu kwoty zwolnionej strony umowy nie zmienią jej zapisów, to może powstać niepotrzebny dla zleceniobiorcy spór, czy podatek VAT mieści się już w wynagrodzeniu (np. jeśli wynagrodzenie z umowy wynosi 100 zł, to 22 proc. VAT w kwocie 100 zł wynosi 18,3 zł), czy wynagrodzenie z tytułu umowy jest kwotą netto (bez należnego VAT).

Źródło uzyskania tego rodzaju przychodu nie zmieni się. Nadal będzie to działalność wykonywana osobiście (chyba że podatnik zacznie wykonywać takie usługi na rzecz ludności). Nadal płatnikiem z tytułu składki na podatek dochodowy (ewentualnie składki na ubezpieczenie społeczne) będzie zleceniodawca.

Skutki dla zleceniodawcy

Opodatkowanie VAT przychodów z tytułu wykonania umowy-zlecenia czy o dzieło nie ma znaczenia dla przedsiębiorcy, który zleca te usługi. VAT od tych usług podlega odliczeniu. Gdy zleceniobiorca przekroczy kwotę zwolnienia podmiotowego, to właśnie u zleceniobiorcy jako podatnika powstanie zaległość podatkowa. Przedsiębiorca zlecający usługę nie ponosi z tego tytułu żadnej odpowiedzialności.

Problem z VAT powstanie jedynie u tych zleceniodawców, którzy VAT odliczyć nie mogą, bo wykonują czynności wyłącznie zwolnione. Koszt zleceń wzrośnie o podatek VAT bądź - w pesymistycznym scenariuszu - wynagrodzenie zleceniobiorców zmniejszy się o podatek VAT.

Przychody z umowy o pracę

Jedynymi z niewielu czynności, które nie będą podlegać VAT pod rządami nowej ustawy, będą czynności wykonywane na podstawie umowy o pracę (dotychczas nieszczęśliwe rozwiązanie zwolnienia przedmiotowego tych przychodów na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT). VI dyrektywa Rady UE zawiera trochę inną regulację w tym zakresie - wyłącza bowiem z definicji podatnika pracowników (jako podmiotu). Polska regulacja posługuje się wyłączeniem przychodów z tytułu umowy o pracę (zwolnienie przedmiotu).

Czy powyższe rozwiązania są zgodne z VI dyrektywą Rady UE?

Co do zasady tak.
Czy czeka nas jeszcze więcej tego rodzaju niespodzianek po 1 maja 2004 r.?


Tak. W następnym odcinku piszemy o prawach autorskich.
W takim razie co nie podlega opodatkowaniu VAT?


Zgodnie z nową definicją opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Świadczenie usług to każda czynność, która nie jest dostawą. Co to oznacza? Powszechność opodatkowania. Opodatkowaniu VAT podlega wszystko.



RENATA KABAS-KOMORNICZAK KRZYSZTOF KOMORNICZAK

autorzy są doradcami podatkowymi w Instytucie Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy sp. z o.o.

Komentarze

Wyświetlanie Sortowanie
Tylko zalogowani użytkownicy mogą komentować. Zarejestruj lub zaloguj się [4]
Links
  [1] http://bhpekspert.pl/index.php?name=News&catid=3
  [2] http://bhpekspert.pl/index.php?name=News&file=article&sid=864
  [3] http://bhpekspert.pl/index.php?name=News&catid=&topic=71
  [4] http://bhpekspert.pl/user.php