Wynagrodzenie za czas choroby
Spis treści
KRYSTYNA TYMOREK
Za czas niezdolności do pracy z powodu choroby trwającej łącznie do 33 dni w roku pracownik otrzymuje od pracodawcy wynagrodzenie. Zasiłek chorobowy należy się dopiero od 34. dnia. Pierwszy dzień każdej niezdolności do pracy wskutek choroby trwającej nie dłużej niż 6 dni jest bezpłatny; pracownik nie dostanie za niego żadnego wynagrodzenia. Odnosi się to zarówno do pracowników sektora publicznego, jak i prywatnego, i to bez względu na wielkość zatrudnienia w firmie. Ograniczenie to nie dotyczy natomiast wypłaty zasiłków chorobowych.
Aby uzyskać wynagrodzenie za czas choroby, pracownik musi mieć za sobą 30-dniowy staż ubezpieczenia chorobowego, czyli tzw. okres wyczekiwania. Nie wymaga się go, gdy niezdolność do pracy powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy. Trzeba go natomiast "zaliczyć", gdy pracownica zachorowała podczas ciąży. Przypadającej w okresie wyczekiwania choroby nie uwzględnia się w owych 33 dniach w roku, za które pracownik uzyskuje wynagrodzenie z zakładu pracy.
Do okresu wyczekiwania zalicza się okres poprzedniego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między jego zakończeniem a powstaniem obecnego ubezpieczenia nie przekracza 30 dni, lub przekracza, ale była spowodowana urlopem bezpłatnym czy wychowawczym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
Od pierwszego dnia niezdolności do pracy wynagrodzenie chorobowe przysługuje:
absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu studiów wyższych,
pracownikom z co najmniej 10-letnim stażem ubezpieczenia.
Okres 33 dni choroby, za które płaci firma, ustala się, dodając do siebie poszczególne okresy niezdolności do pracy w roku, bez względu na przerwy czy liczbę miejsc zatrudnienia (jeden etat, półtora czy dwa etaty). Gdy w ciągu roku pracownik dostaje etat poza macierzystym zakładem, do owych 33 dni wlicza się okresy wypłaty takiego wynagrodzenia przed podjęciem dodatkowego zatrudnienia.
Informacja o dniach choroby wykorzystanych w poprzednim zakładzie, za które przysługuje wynagrodzenie z art. 92 k.p., powinna się znaleźć w świadectwie pracy. Wynika to z § 1 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy... (Dz. U. nr 60, poz. 282). Podkreślam, że chodzi tu o dni choroby tylko w tym roku, w którym nastąpiła zmiana zakładu pracy.
Wynagrodzenie chorobowe wypłaca się za każdy dzień orzeczonej niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy (w tym wolnych sobót, niedziel i świąt). Za jeden dzień takiej nieobecności przysługuje 1/30 miesięcznego wynagrodzenia za czas choroby (bez względu na to, czy dany miesiąc liczy 28, 30 czy 31 dni). Wysokość takiego wynagrodzenia nie zależy od stażu pracy i wynosi 80 proc. podstawy wymiaru, również za pobyt w szpitalu. Do 70 proc. obniża się jedynie zasiłek chorobowy za czas pobytu w szpitalu. Z kolei nieobecnemu z powodu wypadku w drodze do lub z pracy lub podczas ciąży należy się 100-proc. wynagrodzenie.
Niezależnie od wysokości, wynagrodzenia za czas choroby nigdy nie wlicza się do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Uwzględnia się je natomiast w podstawie składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne. Wynika to z art. 18 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz z art. 23 ust. 6 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.
W regulaminie wynagradzania czy w uzp firma może przyznać pracownikom prawo do wyższego od 80 proc. wynagrodzenia za czas choroby, np. do wynagrodzenia w 100 proc. Ma również prawo wypłacać dodatek uzupełniający do pochodzącego ze środków ZUS 70- lub 80-procentowego zasiłku chorobowego. Jeżeli łącznie z tym dodatkiem pracownik nie dostanie za czas choroby więcej niż 100 proc. pensji, całość nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Mówi o tym § 2 ust. 1 pkt 25 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 ze zm.).
Jeżeli pracownik dostarczy pracodawcy zwolnienie lekarskie po upływie 7 dni od jego otrzymania, wynagrodzenia za czas choroby nie obniża się o 25 proc. Sankcja taka spotka go jednak, jeżeli przysługuje mu już zasiłek chorobowy (czyli po wykorzystaniu 33 dni choroby).
Wynagrodzenie z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby nie przysługuje, gdy:
podrobiono lub sfałszowano zaświadczenie lekarskie,
niezdolność do pracy przypada:
- podczas urlopu bezpłatnego lub wychowawczego,
- po rozwiązaniu stosunku pracy (może być wówczas wypłacany zasiłek chorobowy),
- podczas tymczasowego aresztowania, odbywania kary pozbawienia wolności czy służby wojskowej,
niezdolność do pracy spowodowano rozmyślnie przez udział w bójce albo w wyniku innego umyślnego przestępstwa czy wykroczenia,
chory wykonuje inną pracę zarobkową lub uciążliwe czynności mogące przedłużyć okres niezdolności do pracy albo wykorzystuje zwolnienie lekarskie w sposób niezgodny z jego celem,
lekarz orzecznik ZUS, w wyniku badania kontrolnego, uznał chorego za zdolnego do pracy (wówczas zakład pracy płaci wynagrodzenie za czas choroby do określonej przez lekarza orzecznika daty ustania niezdolności),
chorobę spowodowano nadużyciem alkoholu - wówczas wynagrodzenie nie przysługuje za pięć dni choroby (w zaświadczeniu lekarz umieszcza kod "C").
Jeżeli choroba przypadnie na przełomie roku, a 31 grudnia pracownik będzie dostawał wynagrodzenie z art. 92 k.p., to od 1 stycznia następnego roku nadal będzie ono mu przysługiwać w wymiarze do 33 dni. Gdy zaś nieprzerwana niezdolność do pracy przypada na przełomie roku, a 31 grudnia chory pobiera zasiłek chorobowy, to od 1 stycznia do końca choroby nadal powinien płacić mu ZUS. Gdyby zaś w niezdolności do pracy nastąpiła choćby jednodniowa przerwa, pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia za czas choroby ze środków pracodawcy.
Zasady obliczania podstawy wymiaru wynagrodzenia za czas choroby są takie same jak zasiłków z ubezpieczenia chorobowego.
Źródło:Rzeczpospolita
Komentarze