Zasadniczo praca wykonywana jest w ciągu dnia. Jednak na niektórych stanowiskach i u niektórych pracodawców istnieje konieczność zatrudniania pracowników w nocy. Takie osoby mają szczególne uprawnienia dotyczące wynagradzań.
Art. 137 k.p.
§ 1. Pora nocna obejmuje 8 godzin pomiędzy godzinami 21.00 i 7.00.
§ 2. Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatkowe wynagrodzenie za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.
§ 3. W stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy dodatkowe wynagrodzenie, o którym mowa w § 2, może być zastąpione ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej.
W zakładzie, w którym jestem zatrudniona, praca odbywa się również w nocy. Od 1 maja br. pracodawca poinformował nas, iż praca w nocy odbywać się będzie dla poszczególnych grup pracowników w godzinach:
– od 22.00 do 6.00,
– od 21.00 do 5.00,
– od 23.00 do 7.00
Czy jest to zgodne z Kodeksem pracy?
Zgodnie z Kodeksem pracy porę nocną określa pracodawca w regulaminie pracy. Obejmuje ona 8 godzin pomiędzy godziną 21.00 a 7.00. Przepisy nakładają na pracodawcę obowiązek wyraźnego określenia, które z 10 godzin wskazanych w Kodeksie pracy stanowią u niego godziny nocne. Nie ograniczają jednak możliwości ustalenia pory nocnej zróżnicowanej dla poszczególnych grup pracowników, co oznacza, że ustalenie pory nocnej, jak w przedstawionym stanie faktycznym, nie narusza obowiązujących przepisów.
Jako dozorca świadczę pracę także w nocy. Pracodawca rekompensuje mi tę pracę dodatkowym wynagrodzeniem wynoszącym 20% stawki godzinowej. Natomiast mój kolega zatrudniony w sąsiadującej firmie za pracę w nocy otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie w wysokości 40% stawki godzinowej. Chciałbym się dowiedzieć, czy mogę domagać się wyrównania tego dodatku do wysokości 40%?
W świetle przepisów Kodeksu pracy za każdą godzinę pracy w porze nocnej pracownikowi przysługuje dodatkowe wynagrodzenie wynoszące 20% stawki godzinowej, wyliczonej z minimalnego wynagrodzenia ustalanego według odrębnych przepisów (art. 137 § 2).
Pracodawca może ustalić w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania inną podstawę ustalania dodatkowego wynagrodzenia za tę pracę. Należy jednak pamiętać, że wynagrodzenie to nie może być niższe, niż obliczone zgodnie z wyżej wskazanym przepisem.
Dodatkowe wynagrodzenie za pracę w nocy może być więc zróżnicowane u różnych pracodawców (ale nie niższe niż 20% minimalnego wynagrodzenia).
Wskazując na powyższe pracownik nie może domagać się od pracodawcy większego dodatku, niż przewidują to przepisy dotyczące zasad wynagradzania, a obowiązujące w danym zakładzie.
Art.138 k.p.
§ 1. Niedziele oraz święta określone odrębnymi przepisami są dniami wolnymi od pracy.
§ 2. Za pracę w niedzielę oraz w święto uważa się pracę wykonywaną pomiędzy godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 następnego dnia, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina.
Art. 139 k.p.
Praca w niedzielę oraz w święto jest dozwolona:
1) w przypadkach określonych w art. 133 § 1 pkt 1,
2) w ruchu ciągłym,
3) w czterobrygadowej lub podobnej organizacji pracy,
4) w grupowej organizacji pracy,
5) przy niezbędnych remontach,
6) w transporcie i w komunikacji,
7) w zakładowych strażach pożarnych,
8) przy pilnowaniu mienia,
9) w rolnictwie i w hodowli,
10) przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:
a) placówkach handlowych,
b) zakładach świadczących usługi dla ludności,
c) gastronomii,
d) zakładach hotelarskich,
e) zakładach komunalnych,
f) zakładach opieki zdrowotnej,
g) domach pomocy społecznej,
h) zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku.
Jestem pracodawcą i zatrudniam 22 osoby, które pracują również w niedziele i święta.
Chciałbym ustalić w regulaminie pracy zgodnie z art. 138 § 2 k.p. granicę czasową niedzieli w taki sposób, aby pokrywała się z niedzielą kalendarzową, gdyż takie są potrzeby zakładu pracy. Czy mogę to zrobić?
Praca w niedziele oraz święta jest dozwolona tylko w wyjątkowych przypadkach -- w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ratowania zdrowia lub życia ludzkiego albo mienia, a także dla usunięcia awarii.
Jest ona dozwolona również przy innych pracach, np.:
• w ruchu ciągłym,
• w czterobrygadowej lub podobnej organizacji pracy,
• w grupowej organizacji pracy,
• w transporcie i komunikacji,
• w zakładowych strażach pożarnych,
• przy pilnowania mienia,
• w rolnictwie i hodowli,
• przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, a w szczególności:
– w placówkach handlowych, w gastronomii.
Za pracę w niedzielę lub święto uważa się pracę wykonywaną pomiędzy godziną 6.00 w tym dniu, a godziną 6.00 następnego dnia. Ustawodawca dopuszcza ustalenie innych godzin niż wskazane (art. 138 §2 k.p.). Pracodawca może ustalić, że niedziela będzie rozpoczynała się z upływem godz. 24.00 w sobotę, a zakończy z upływem 24.00 w niedzielę. Tak więc pracodawca może określić granicę czasową niedzieli w taki sposób, aby pokrywała się z niedzielą kalendarzową.
Źródło:Serwis prawno pracowniczy INFOR 28/2003 z dnia 13.07.2003
Komentarze