Odprawa pośmiertna
Wysokość świadczenia uzależniona jest od stażu w ostatnim miejscu pracy
W sytuacji gdy osoba zatrudniona na umowie o pracę umiera - w miejscu pracy lub poza nim, np. w domu - jej rodzina uprawniona jest do pobrania przysługujących w takiej sytuacji świadczeń - mówi Maciej Piotrowski, radca Okręgowego Inspektoratu Pracy w Krakowie.
Jeśli pracownik umrze w trakcie zatrudnienia na umowie o pracę albo w czasie pobierania zasiłku z tytułu niezdolności do niej (po ustaniu umowy), jego rodzinie przysługuje odprawa pośmiertna. Zasiłek po ustaniu stosunku pracy, wypłacany przez ZUS na zasadach przyjętych w Ustawie o świadczeniach z tytułu choroby lub macierzyństwa, jest traktowany analogicznie do okresu zatrudnienia, mimo że pracownika i pracodawcy nie łączy już żadna umowa. Pracownik, który rozchorował się w czasie trwania wypowiedzenia, może przecież chorować również wówczas, gdy się ono skończy. W tym wypadku zgłasza się po zasiłek z tytułu niezdolności do pracy do ZUS.
Jeżeli w czasie pobierania go choroba zakończy się zgonem - to rodzina zmarłego pracownika ma prawo zwrócić się do pracodawcy o wypłacenie odprawy pośmiertnej. Jej wysokość jest uzależniona od stażu pracy w ostatnim miejscu zatrudnienia. Jeśli wynosił on mniej niż 10 lat, odprawa będzie równa miesięcznemu wynagrodzeniu, gdy staż był co najmniej 10-letni, lecz nie dłuższy niż 15 lat, przysługuje odprawa o wartości równej trzymiesięcznym zarobkom, a gdy staż był przynajmniej 15-letni, rodzina otrzyma równowartość sześciomiesięcznego wynagrodzenia.
Uprawnieni do odprawy
Nie wszyscy członkowie rodziny uprawnieni są do otrzymania odprawy. Przysługuje ona zawsze małżonkowi. Pozostali członkowie rodziny otrzymają odprawę, o ile są uprawnieni do uzyskania renty rodzinnej. Ze względu na to, że przepisy dotyczące rent rodzinnych są dość obszerne, osoby zainteresowane mogą odnaleźć szczegółowe informacje w art. 67 Ustawy o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych.
Uprawnienie do renty rodzinnej zasadniczo dotyczy: dzieci (własnych, drugiego małżonka, przysposobionych), wnuków i rodzeństwa przyjętego na wychowanie, rodziców (w pewnych sytuacjach).
Jeżeli po śmierci pracownika pozostanie tylko jedna osoba uprawniona do takiej odprawy, otrzyma ona kwotę równą połowie przysługującego świadczenia (zależnie od stażu pracy zmarłego pracownika). W sytuacji gdy uprawnione są dwie lub więcej osób, odprawę (w pełnej wysokości) dzieli się pomiędzy nie proporcjonalnie.
Ubezpieczenie na życie
Pracodawca może zwolnić się z obowiązku wypłacenia odprawy pośmiertnej, jeżeli ubezpieczył pracownika na życie i rodzinie zmarłego przysługuje z tego tytułu odszkodowanie z zakładu ubezpieczającego. Jeżeli to odszkodowanie jest wyższe od odprawy pośmiertnej, pracodawca jest całkowicie zwolniony od obowiązku jej wypłacenia, natomiast gdy jest niższe, dopłaca on różnicę między odszkodowaniem a odprawą.
Ubezpieczenie pracownika na życie oznacza, że pracodawca zobowiązany jest do pokrywania ze swoich środków składek ubezpieczeniowych (nie można ich ściągać z pensji pracownika). Ubezpieczenia takie stają się coraz bardziej popularne, gdyż dla pracodawcy ryzyko wypłaty jednej dużej odprawy zamieniane jest na regularnie płaconą niewysoką składkę.
Pomiędzy spadkobierców
Po zmarłym pracowniku pozostają również niejednokrotnie: zaległe wynagrodzenie, ekwiwalenty (np. za urlop wypoczynkowy lub pranie odzieży roboczej) i ewentualnie inne określone regulaminem lub umową świadczenia. Jeżeli pracownik nie zostawił dyspozycji, co z takimi pieniędzmi należy zrobić na wypadek jego śmierci, powinny one wejść do spadku po nim i zostać podzielone między spadkobierców, na podstawie wyroku sądowego dotyczącego nabycia praw do spadku. Zapobiega to sytuacjom, w których jeden z członków rodziny odebrałby całość należnych zmarłemu pracownikowi pieniędzy, a pozostali zgłaszaliby później do pracodawcy żądanie wypłaty należnej im części.
Szczególna sytuacja występuje, gdy zgon pracownika nastąpi w czasie zatrudnienia w wyniku wypadku przy pracy. Rodzinie zmarłego przysługuje wówczas dodatkowo jednorazowe odszkodowanie od ZUS, przyznawane na podstawie sporządzonego przez pracodawcę protokołu powypadkowego.
Komentarze