Nowe składki na ubezpieczenie wypadkoweSkładki na obowiązkowe ubezpieczenie wypadkowe zostały zróżnicowane w zależności od poziomu zagrożenia wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi. Natomiast zakres świadczeń wypłacanych z tego tytułu będzie taki sam dla wszystkich grup ubezpieczonych.
Od 1 stycznia 2003 r. obowiązuje uchwalona przez Sejm 30 października 2002 r. ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673) oraz wydane na jej podstawie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz.U. Nr 200, poz. 1692 ze zm.).
W obowiązującym systemie emerytalno-rentowym, wprowadzonym ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 ze zm.), w ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyodrębniono m.in. fundusz wypadkowy w celu finansowania świadczeń przysługujących z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Fundusz wypadkowy ma być zasilany składkami, których stopa procentowa wynosić ma od 0,4% do 8,12% podstawy wymiaru. Pierwszy rok składkowy obowiązujący na podstawie przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych obejmować będzie składki na ubezpieczenie wypadkowe należne za okres od 1 stycznia 2003 r. do 31 marca 2004 r.
Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustala Zakład Ubezpieczeń Społecznych na rok składkowy na podstawie informacji – o poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem, o poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich, o stwierdzonych chorobach zawodowych oraz o zatrudnionych w warunkach zagrożenia – przekazywanej przez płatnika składek do ZUS.
Informacje dla ZUS
Informację o danych potrzebnych do ustalenia składek na ubezpieczenie wypadkowe płatnik składek przekazuje do jednostki organizacyjnej ZUS, przez niego wskazanej. Wzór informacji stanowi załącznik nr 4 do powołanego rozporządzenia (druk ZUS IWA). Informację tę przekazuje płatnik składek, który jest zgłoszony w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych nieprzerwanie od 1 stycznia do 31 grudnia poprzedniego roku i co najmniej 1 dzień w styczniu danego roku. Informację należy przekazać w takiej samej formie, jaka obowiązuje płatnika składek w odniesieniu do dokumentów określonych przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.
W informacji dla ZUS należy podać:
• dane organizacyjne:
– identyfikator informacji, gdzie należy podawać numer 01 dla informacji pierwszoplanowej lub z przedziału 02–39, w przypadku składania korekty informacji za rok, za który jest składana informacja (lub korekta informacji). Dla przykładu – dla informacji pierwszorazowej składanej za rok 2003 należy podać identyfikator 01/2003,
– kod terytorialny (według siedziby płatnika składek),
– data nadania inforamcji;
• dane identyfikacyjne płatnika składek określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych
– NIP, REGON, seria i numer dokumentu, nazwa skrócona, nazwisko i imię, data urodzenia;
• dane o liczbie ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego
– liczbę ubezpieczonych ustalić należy jako iloraz sumy ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy poprzedniego roku kalendarzowego i liczby miesięcy, przez które płatnik składek był w poprzednim roku kalendarzowym zgłoszony w ZUS co najmniej 1 dzień, zaokrąglając do pełnych jedności. Jeżeli płatnik składek zgłaszany jest w ZUS w okresie od 1 stycznia danego roku do 31 marca następnego roku, to liczbę ubezpieczonych ustala się na podstawie liczby ubezpieczonych podlegających zgłoszeniu do ubezpieczenia wypadkowego w miesiącu kalendarzowym, od którego płatnik składek został zgłoszony w ZUS.
• zestawienie danych do ustalenia kategorii ryzyka dla płatnika składki:
– rodzaj działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności – PKD; należy podawać pięcioznakowy kod rodzaju przeważającej działalności według PKD, ujęty w rejestrze REGON 31 grudnia roku, za który jest składana informacja,
– liczba wszystkich poszkodowanych w wypadkach przy pracy, które miały miejsce w ciągu roku, za który składana jest informacja,
– liczba wszystkich poszkodowanych w wypadkach przy pracy, śmiertelnych i ciężkich, które miały miejsce w ciągu roku, za który składana jest informacja,
– liczba zatrudnionych w warunkach zagrożenia (należy podawać liczbę wszystkich zatrudnionych w warunkach, w których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, według stanu na 31 grudnia roku, za który jest składana informacja; przy czym każdego zatrudnionego w takich warunkach należy liczyć tylko jeden raz),
• adres do korespondencji płatnika składek
• oświadczenie płatnika.
Terminy przekazywania informacji
`1
Informację o poszkodowanych w wypadkach przy pracy i zatrudnionych w warunkach zagrożenia za rok 2003 płatnik składek ma przekazać do 31 stycznia 2004 r., a za rok 2004 – do 31 stycznia 2005 r.
W przypadku składek na ubezpieczenie wypadkowe należnych za okres od 1stycznia 2003 r. do 31 marca 2006 r., płatnik składek, który nieprawidłowo ustali liczbę ubezpieczonych lub grupę działalności, co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składek – po stwierdzeniu nieprawidłowości zobowiązany jest ponownie ustalić stopę procentową na cały rok składkowy na podstawie prawidłowych danych oraz opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę. Jeżeli nieprawidłowe ustalenie liczby ubezpieczonych lub grupy działalności spowoduje zawyżenie stopy procentowej składek, to płatnik składek po stwierdzeniu nieprawidłowości zobowiązany jest ponownie ustalić stopę procentową na cały rok składkowy na podstawie prawidłowych danych. W przypadku ustalenia nieprawidłowych danych skutkujących zaniżeniem lub zawyżeniem stopy procentowej składek płatnik składek zobowiązany jest dokonać korekty deklaracji rozliczeniowych i imiennych raportów miesięcznych, w których podał nieprawidłową stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe.
Podwyższenie składki
Inspektor pracy będzie mógł wystąpić do jednostki organizacyjnej ZUS właściwej ze względu na siedzibę płatnika składek z wnioskiem o podwyższenie płatnikowi składek, u którego w czasie dwóch kolejnych kontroli stwierdzono rażące naruszenie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, o 100% stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalanej na najbliższy rok składkowy. Decyzję w sprawie podwyższenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe wydaje ZUS. Jeżeli zostanie wniesione odwołanie od niej, inspektor pracy jest przed sądem uczestnikiem postępowania w tych sprawach.
Kwalifikacja płatników według PKD
Rozporządzenie z 29 listopada 2002 r. kwalifikuje płatników składek do 29 grup działalności (według kodu Polskiej Klasyfikacji Działalności – PKD). Każdy płatnik składek będzie należeć do grupy działalności PKD ujętym w rejestrze REGON. Z przepisów zawartych w tym rozporządzeniu i obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z 4 grudnia 2002 r. o sprostowaniu błędu (Dz.U. Nr 203, poz. 1720) wynika, że składka na ubezpieczenie wypadkowe wyniesie od 0,97% do 3,86% podstawy wymiaru. Najniższą stawkę zapłacą podmioty zaliczone do grup działalności: handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego (kod PKD – G), hotele i restauracje (kod PKD – H), pośrednictwo finansowe (kod PKD – J), a także administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrowotne, organizacje i zespoły eksterytorialne (kod PKD – L,Q). Najwyższą składką zostaną obciążone przedsiębiorstwa z branży górnictwa i kopalnictwa surowców energetycznych (kod PKD – CA) oraz górnictwa i kopalnictwa surowców innych niż energetyczne (kod PKD – CB) oraz produkcji drewna i wyrobów z drewna (kod PKD – DD). W porównaniu z dotychczas obowiązującą składką w wysokości 1,62% podstawy wymiaru, na 29 branż dla 17 z nich obciążenia z tytułu składki na ubezpieczenie wypadkowe wzrośnie, a dla 12 będą mniejsze niż obecnie.
Wysokość składki
Zgodnie z art. 28 nowej ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych wynosi 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności. Taka sama stawka obowiązuje płatnika składek nie podlegającego wpisowi do rejestru REGON. Tych płatników nie obejmie różnicowanie składek w poszczególnych branżach. Będą oni płacić połowę najwyższej stawki dla grup działalności, czyli 1,93% podstawy wymiaru.
Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych ustala ZUS jako iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe określonej dla grupy działalności, do której należy płatnik składek, i wskaźnika korygującego ustalonego dla płatnika składek. Wskaźnik korygujący jest uzależniony od różnicy kategorii ryzyka ustalonych dla grupy działalności oraz dla płatnika.
ZUS zawiadomi płatnika składek o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe nie później niż do dnia 20 kwietnia danego roku. Jeżeli płatnik składek do 30 kwietnia danego roku nie otrzyma zawiadomienia o ustalonej stawce składki na ubezpiEczenie wypadkowe, powinien zwrócić się do jednostki organizacyjnej ZUS właściwej ze względu na swoją siedzibę o podanie jej wysokości.
Komentarze