Ochrona Zdrowia [1]: Obowi±zki pracodawcy zwi±zane z wysokimi temperaturami [2]

Autor : God Dodano: 09-08-2013 - 21:53
Informacje Ogólne [3]
Obowi±zki pracodawcy w zwi±zku z wysokimi temperaturami
Ogólne przepisy bhp nak³adaj± na pracodawcê obowi±zek zapewnienia odpowiedniej temperatury w zale¿no¶ci od rodzaju wykonywanej pracy, np. nie ni¿szej ni¿ 18°C (291 K) przy wykonywaniu lekkiej pracy fizycznej i w pomieszczeniach biurowych. Niestety ogólne przepisy bhp nie okre¶laj± górnej granicy temperatury, w jakiej mo¿e byæ wykonywana praca, a np. latem temperatura zewnêtrzna przekracza niejednokrotnie 30°C, co powoduje, ¿e pracownicy wykonuj±cy pracê w pomieszczeniach pracy mog± byæ nara¿eni na tzw. stres gor±cy. Dotyczy to nie tylko hutników, piekarzy i pracowników zajmuj±cych siê wypalaniem ceramiki budowlanej, gdzie wydzielanie ciep³a wynika z procesu produkcyjnego, ale równie¿ nieklimatyzowanych zak³adów pracy i obiektów u¿yteczno¶ci publicznej.

Praca w wysokiej temperaturze okre¶lana jest jako praca w mikroklimacie gor±cym i jest zaliczona do prac w warunkach szkodliwych, za¶ mikroklimat gor±cy, jako czynnik szkodliwy dla zdrowia w ¶rodowisku pracy, podlega badaniom i pomiarom.


Jest on charakteryzowany przez wska¼nik obci±¿enia termicznego WBGT oznaczany w stopniach Celsjusza. Warto¶æ dopuszczalna tego wska¼nika uzale¿niona jest od wydatku energetycznego zwi±zanego z wykonywana prac±, prêdko¶ci przep³ywu powietrza oraz dostosowania siê pracownika do okre¶lonych warunków mikroklimatu gor±cego.


Otó¿ w celu zapewnienia w³a¶ciwych warunków pracy w pomieszczeniach powinna byæ zapewniona wymiana powietrza wynikaj±ca z potrzeb u¿ytkowych i funkcji tych pomieszczeñ, bilansu ciep³a i wilgotno¶ci oraz wystêpowania zanieczyszczeñ sta³ych i gazowych. Dlatego bardzo wa¿n± spraw± jest zaprojektowanie i sprawne funkcjonowanie w pomieszczeniach pracy odpowiedniej wentylacji. Problem ten, bywa niestety pomijany przez inwestorów-pracodawców i konsekwencje tego ponosz± pracownicy w miesi±cach letnich.


 Pracodawca, nie pó¼niej ni¿ w terminie 30 dni od dnia rozpoczêcia dzia³alno¶ci, zgodnie z rozporz±dzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badañ i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w ¶rodowisku pracy (Dz. U. Nr 73, poz. 645 z pó¼n. zm.), jest obowi±zany do wykonania badañ i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia w ¶rodowisku pracy.


Pomiary te powinno przeprowadziæ akredytowane (upowa¿nione) laboratorium, poniewa¿ temperatura w pomieszczeniach pracy uzale¿niona jest od wielu czynników, takich jak prêdko¶æ przep³ywu powietrza (wentylacja) i jego wilgotno¶æ oraz wp³yw promieniowania innych ¼róde³ ciep³a, np. z instalacji technologicznych oraz maszyn i urz±dzeñ technicznych.


Ze wzglêdu na szkodliwe dzia³anie na organizm mikroklimatu gor±cego szczególnej ochronie podlegaj± pracownicy m³odociani oraz kobiety w ci±¿y i w okresie karmienia.


Pracownicy m³odociani w wieku powy¿ej 17 lat, pracuj±cy w mikroklimacie gor±cym do warto¶ci 26°C wska¼nika obci±¿enia termicznego WBGT, mog± wykonywaæ pracê do 3 godzin na dobê, pod warunkiem zachowania norm wydatku energetycznego.


Ponadto pracodawca jest zobowi±zany zapewniæ m³odocianym na stanowiskach pracy dostateczn± ilo¶æ odpowiednich napojów i dziesiêciominutowe przerwy po ka¿dych piêædziesiêciu minutach pracy.


Zgodnie z za³±cznikiem nr 2 do Rozporz±dzenia Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych m³odocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz. U. Nr 200, poz. 2047 z pó¼n. zm.) w ogóle zakazana jest praca m³odocianych w pomieszczeniach, w których temperatura powietrza przekracza 30°C,


a wilgotno¶æ wzglêdna powietrza - 65%, a tak¿e w warunkach bezpo¶redniego oddzia³ywania otwartego ¼ród³a promieniowania. Podobnie, zgodnie z rozporz±dzeniem Rady Ministrów z dnia 10 wrze¶nia 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uci±¿liwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U. Nr 114, poz. 545 z pó¼n. zm.) ochron± prawn± objête s± równie¿ kobiety w ci±¿y lub karmi±ce piersi±. Kobietom tym wzbroniona jest praca w warunkach, w których wska¼nik PMV (ocena ¶rednia) jest wiêkszy od 1,5.


 Wska¼nik PMV oparty jest na równowadze cieplnej cia³a ludzkiego.


Zalecane warunki komfortu wystêpuj± wówczas, gdy wska¼nik PMV mie¶ci siê w zakresie od -0,5 do +0,5 PMV.


Ponadto kobietom w ci±¿y i w okresie karmienia wzbroniona jest praca w ¶rodowisku pracy, w którym wystêpuj± nag³e zmiany temperatury powietrza w zakresie przekraczaj±cym 15°C.


Pracodawca ma obowi±zek zapewniæ wszystkim pracownikom wodê zdatn± do picia lub inne napoje. Nie ma tu znaczenia, w jakich warunkach pracuj± pracownicy, poniewa¿ nie s± to napoje profilaktyczne.


Natomiast pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uci±¿liwych (art. 232 k.p.) nale¿y zapewniæ oprócz wody inne napoje. Pojêcie "warunków szczególnie uci±¿liwych" dotyczy ¶rodowiska pracy, w którym wystêpuj± okre¶lone czynniki szkodliwe i uci±¿liwe, a takim jest ¶rodowisko gor±ce.


Pracodawca ma wiêc obowi±zek zapewniæ napoje pracownikom zatrudnionym w warunkach gor±cego mikroklimatu:


 • przy pracach zwi±zanych z wysi³kiem fizycznym, powoduj±cym w ci±gu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powy¿ej 1500 kcal (6280 kJ) u mê¿czyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet;


 • na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C;


 • przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia powy¿ej 25°C, charakteryzuj±cego siê warto¶ci± wska¼nika obci±¿enia termicznego (WBGT) powy¿ej 25°C. W czasie pracy w wysokiej temperaturze pracownicy trac± z potem oko³o 0,5-1,0 litra na godzinê, w zale¿no¶ci od wysi³ku fizycznego.


Pocenie powoduje utratê wody i soli mineralnych w organizmie, co mo¿e byæ przyczyn± zaburzeñ w gospodarce energetycznej pracownika.


Wysoka temperatura otoczenia mo¿e spowodowaæ omdlenie cieplne, kurcze cieplne, wyczerpanie i udar. St±d te¿ pracownicy powinni piæ napoje czêsto w ma³ych porcjach. Nale¿y zaznaczyæ, ¿e ilo¶æ, rodzaj i temperatura tych napojów powinny byæ dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników.


 Przyjmuje siê, ¿e w sk³ad napoju powinno wchodziæ 1g soli, 1g witaminy C oraz dodatki smakowe na 1 litr napoju. Ilo¶æ napojów zale¿y od potrzeb pracowników i nie obowi±zuj± tu ¿adne limity.


Dopuszczalne temperatury w pomieszczeniach pracy 


Czy pracownicy s± chronieni przepisami ze wzglêdu na bardzo wysokie temperatury panuj±ce w lecie w pomieszczeniach biurowych?Czy mo¿emy domagaæ siê polepszenia warunków pracy, je¶li temperatura w pokojach siêga 34oC? Proszê o podanie podstawy prawnej, gdy¿ zamierzam z³o¿yæ pismo do prze³o¿onego o zakup klimatyzatora i chcia³abym wiedzieæ, czy mam prawo domagaæ siê tego. – pyta czytelnik


Tak. Zgodnie z § 15 ust. 1 rozporz±dzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 wrze¶nia 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeñstwa i higieny pracy (DzU z 2003 r. nr 169, poz. 1650) pomieszczenia pracy i ich wyposa¿enie powinny zapewniaæ pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Jednym z elementów zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy jest obowi±zek utrzymywania w pomieszczeniach pracy odpowiedniej temperatury.

Reguluj±cy kwestiê temperatury w pomieszczeniach pracy § 30 wymienionego rozporz±dzenia stanowi, ¿e w pomieszczeniach pracy nale¿y zapewniæ temperaturê odpowiedni± do rodzaju wykonywanej pracy nie ni¿sz± ni¿ 14°C (287 K), chyba ¿e wzglêdy technologiczne na to nie pozwalaj±. W pomieszczeniach biurowych temperatura nie mo¿e byæ ni¿sza ni¿ 18°C (291 K).

Wobec braku okre¶lenia w wymienionym rozporz±dzeniu optymalnej temperatury w pomieszczeniach pracy, zachodzi mo¿liwo¶æ posi³kowania siê w zakresie utrzymania pomieszczeñ pracy – stosownie do § 3 rozporz±dzenia – wymaganiami okre¶lonymi w przepisach rozporz±dzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75, poz. 690 ze zm.).

W ¶wietle § 134 powo³anego rozporz±dzenia mo¿na uznaæ, ¿e ustalone temperatury obliczeniowe ogrzewanych pomieszczeñ – dla pomieszczeñ pracy biurowej 20oC – odpowiadaj± w przybli¿eniu optymalnym temperaturom w pomieszczeniach, w tym pomieszczeniach pracy.

Skoro temperatura w pomieszczeniach pracy biurowej siêga nawet powy¿ej 30oC, ewentualny wniosek pracowników o podjêcie dzia³añ o jej obni¿enie – w ¶wietle wymienionych regulacji prawnych – nale¿y uznaæ za uzasadniony.

Wobec jednak braku szczegó³owej regulacji prawnej, wybór sposobu realizacji obowi±zku zapewnienia optymalnej temperatury w pomieszczeniach pracy przys³uguje pracodawcy.

Komentarze

Wy¶wietlanie Sortowanie
Tylko zalogowani u¿ytkownicy mog± komentowaæ. Zarejestruj lub zaloguj siê [4]
Links
  [1] http://bhpekspert.pl/index.php?name=News&catid=17
  [2] http://bhpekspert.pl/index.php?name=News&file=article&sid=1201
  [3] http://bhpekspert.pl/index.php?name=News&catid=&topic=83
  [4] http://bhpekspert.pl/user.php