Od 1 stycznia 2007 r. emisje substancji do powietrza i wody oraz przekazywanie odpadów z dużych instalacji przemysłowych powinno być podawane w raportach w ramach europejskiego rejestru uwalniania i transferu zanieczyszczeń (w skrócie E-PRTR, ang. European Pollutant Release and Transfer Register). Wymaganie to zostało wprowadzone przez rozporządzenie 166/2006/WE [4] Parlamentu Europejskiego i Rady z 18 stycznia 2006 r. Terminy i miejsca składania raportów w Polsce uszczegółowia ostatnia nowelizacja prawa ochrony środowiska (z 26 kwietnia 2007 r.).

Zgodnie z nowymi wymaganiami wszystkie zakłady objęte rejestrem będą musiały do 31 marca przekazać wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska informacje o uwalnianiu zanieczyszczeń do środowiska i o przemieszczaniu się zanieczyszczeń i odpadów poza miejsce ich powstania w minionym roku kalendarzowym. Pierwszy termin składania raportu przypada na 31 marca 2008 r.

Kto do raportu

Program dotyczący składania raportów E-PRTR obejmuje grupę instalacji wymagających pozwoleń zintegrowanych (m.in. elektrownie i elektrociepłownie, cementownie, huty oraz zakłady przemysłu chemicznego). Poza nimi obejmuje także:

• ¦ młyny węglowe o zdolności produkcyjnej powyżej 1 t/h,


• ¦ instalacje do wytwarzania pro duktów węglowych i bezdymnego paliwa stałego,


• ¦ górnictwo podziemne i działalność z tym powiązaną,


• ¦ górnictwo odkrywkowe i kamieniołomy, o powierzchni powyżej 25 ha terenu objętego rzeczywistą działalnością wydobywczą,


• ¦ oczyszczalnie ścieków komunalnych, których wydajność pozwala na obsłużenie powyżej 100 tys. mieszkańców,


• ¦ niezależnie eksploatowane oczyszczalnie ścieków przemysłowych, które obsługują jeden lub więcej rodzajów działalności wymienionych w załączniku I do unijnego rozporządzenia, o wydajności powyżej 10 000 m sześc. na dobę,


• ¦ zakłady przemysłowe do konserwacji drewna i produktów drewnopochodnych za pomocą środków chemicznych, o zdolności produkcyjnej powyżej 50 m sześc.


• na dobę,


• ¦ intensywne kultury wodne, których zdolność produkcyjna wynosi powyżej 1 tys. ton rocznie ryb lub skorupiaków,


• ¦ instalacje do budowania i malowania lub usuwania farby ze statków, przewidziane dla statków powyżej 100 m długości.

Co poda przedsiębiorca

Rejestr dotyczy łącznie 91 kategorii substancji. Przedsiębiorcy uwzględniają przy tym ilościowe progi emisji.

Zakład informuje o uwolnieniu danej substancji tylko wówczas, gdy emisja tej substancji przekroczyła określony próg. Dzięki takiemu rozwiązaniu unika się wprowadzania do rejestru nieistotnych i drobiazgowych danych.

Do wyznaczania wielkości emisji substancji mogą być wykorzystywane zarówno wyniki pomiarów, jak i obliczeń lub oszacowań.Zastosowane metody zbierania danych trzeba odpowiednio opisać. Wytyczne w tym zakresie zostały przygotowane przez Dyrekcję Generalną ds. Środowiska Komisji Europejskiej i dostępne są również w języku polskim. Sprawozdawczość w zakresie transferu odpadów obejmuje jedynie zbiorcze dane ilościowe z podziałem na odpady niebezpieczne i inne niż niebezpieczne oraz uwzględnia stosowane metody zagospodarowania. Oddzielnie należy składać raport o przekazywaniu odpadów niebezpiecznych do innych krajów.

Dla zakładów objętych programem E-PRTR ważne jest systematyczne zbieranie i dokumentowanie danych, na podstawie których będą sporządzane raporty roczne. W tym celu pomocne będzie zdefiniowanie metod pozyskiwania informacji i ich przetwarzania.

Europejczyk dobrze poinformowany

Bardzo ważnym elementem programu E-PRTR jest dostęp społeczeństwa do informacji środowiskowych. Instytucją odpowiedzialną za publiczne udostępnianie danych zawartych w rejestrze drogą elektroniczną jest Europejska Agencja Środowiska (EEA). Już dzisiaj można znaleźć niektóre dane na jej stronach. EEA prowadzi bowiem podobny rejestr w ramach programu European Pollutant Emission Register na podstawie danych o emisji do powietrza i wody za lata 2001 i 2004. Dane są zamieszczone na stronie internetowej http://eper.ec.europa.eu/eper/ w formie przystępnych map i wykresów. Dostępne są również pełne zestawienia danych dla poszczególnych krajów przygotowane w formacie XML. Przejście na standard raportowania E-PRTR będzie więc rozszerzeniem istniejącego rejestru z uwzględnieniem nowych zagadnień tematycznych (takich jak transfer odpadów). Będzie się też wiązało z większą częstotliwością raportów

Co o raportach w nowelizacji prawa ochrony środowiska

Przedsiębiorcy muszą zwrócić szczególną uwagę na art. 236b. Mówi on, że przedsiębiorcy objęci raportem, którzy przekroczyli obowiązujące wartości progowe dla uwolnień zanieczyszczeń określone w załączniku nr II do rozporządzenia 166/2006/WE [5], przekazują do 31 marca roku następującego po danym roku sprawozdawczym sprawozdanie zawierające informacje niezbędne do tworzenia krajowego rejestru uwalniania i transferu zanieczyszczeń do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.

Jeżeli tego nie dopełnią, to wojewódzki inspektor ochrony środowiska nałoży (decyzją) na prowadzącego instalację karę pieniężną w wysokości 10 tys. zł.

Jeżeli prowadzący instalację nie zapewni odpowiedniej jakości przekazywanych danych (mają być kompletne, spójne i wiarygodne), to kara, także nałożona w drodze decyzji, będzie o połowę niższa, czyli wyniesie 5 tys. zł. Taką karę trzeba zapłacić w ciągu 14 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna.

Powiązane tematy dostep do informacji o środowisku [6]