Szef może nie dowiedzieć się o ciąży

W zwolnieniu lekarskim wystawianym pracownicy nie musi być informacji o stanie błogosławionym. Wystarczy, by ciężarna złożyła lekarzowi taki wniosek na piśmie

Nie zawsze kobiecie zależy na tym, by wszyscy wiedzieli, że jest w ciąży. Szczególnie gdy widzi w tym potencjalne zagrożenie swojego dalszego zatrudnienia. Jeśli złoży lekarzowi pismo, by ten nie wpisał kodu B na zwolnieniu lekarskim, jej stan jeszcze przez jakiś czas zostanie tajemnicą dla szefa. Nie musi się też martwić, że bezpowrotnie pozbawi się w ten sposób wyższego zasiłku chorobowego.

Przykładowo - Pracownica przyniosła zwolnienie lekarskie od 3 października do 2 listopada br., z czego osiem dni przypada na pobyt w szpitalu. W zwolnieniu lekarskim wpisany buł  kod B. Korzystała już w tym roku ze zwolnień lekarskich 14 dni w styczniu, 10 dni w marcu i 12 dni w czerwcu, ale w żadnym ze zwolnień takiego kodu nie było, więc świadczenie firma wypłacała  w wysokości 80 proc. Czy powinna wyjaśnić, czy i za jaki okres należy się pracownicy wyrównanie zasiłku do 100 proc.? W jakiej wysokości ma wypłacić świadczenie za czas bieżącego zwolnienia? – takie pytania mogą sie nasuwać  .

Informacja o stanie ciąży na zwolnieniu lekarskim – tj. wpisany przez lekarza  kod B – ma na celu wypłatę zasiłku chorobowego przez dłuższy okres (do 270 dni) oraz w wyższej wysokości (zawsze 100 proc. podstawy wymiaru).

Jednak na wyraźny wniosek pacjentki lekarz musi uszanować jej decyzję i nie wpisywać tego kodu na zaświadczeniu. Płatnik nie wie wówczas, że jest ona w ciąży, i wypłaca jej zasiłek na ogólnych zasadach, tj. za okres zasiłkowy nie dłuższy niż 182 dni i w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru (ewentualnie 70 proc. za czas pobytu w szpitalu). Ale nie oznacza to, że przyszła matka nie możeod  tego odstapić

ZUS musi wiedzieć wiecej informacji

Zwolnienie lekarskie (wydawane na druku ZLA), które trafia do pracodawcy, to nie jest oryginał. To jego pierwsza kopia. Na niej nie ma numeru statystycznego choroby, który wskazywałby na schorzenie pacjenta. Nie jest on bowiem konieczny do prawidłowego ustalenia prawa do zasiłku i jego wysokości. Ta-ki numer zostaje zapisany na oryginale (przekazywanym do ZUS) i drugiej kopii ZLA (przechowywanej przez lekarza).

Pracodawcy muszą jednak mieć informacje o tym, że zasiłek przysługuje w niższej lub wyższej kwocie bądź przez dłuższy lub krótszy okres. Do wskazania tych okoliczności służą kody literowe, które lekarze mają obowiązek wpisywać w polu 17 zwolnienia lekarskiego. Wymienia je art. 57 ustawy z 25 czerwca 1999 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.). Oznaczają one odpowiednio niezdolność do pracy:

• kod A – powstałą po przerwie nieprzekraczającej 60 dni, spowodowaną tą samą chorobą, która była przyczyną absencji przed przerwą,

• kod B – przypadającą w okresie ciąży,

• kod C – spowodowaną nadużyciem alkoholu,

• kod D – spowodowaną gruź-licą,

• kod E – spowodowaną chorobą zakaźną albo inną, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni.

Przywileje ciężarnej

Za cały okres niezdolności do pracy wskazany na zwolnieniu lekarskim, w którym lekarz wpisał kod B, kobieta ma prawo do zasiłku w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru. Nie ma znaczenia, czy jej choroba ma związek ze stanem ciąży. Wymagane jest jedynie, aby przypadała w czasie ciąży. Świadczenie w tej wysokości przysługuje również za czas pobytu w szpitalu, podczas gdy normalnie jest ono wtedy niższe o 30 proc. (wynosi 70 proc. stawki).

Do tego ciężarna może być na zwolnieniu lekarskim aż 270 dni, a nie 182. A jeśli i ten okres nie będzie wystarczający, może uzyskać prawo do świadczenia rehabilitacyjnego, które też się jej należy w wysokości 100 proc. Sytuacja taka może mieć miejsce, gdy kobieta:

• poszła na zwolnienie lekarskie jeszcze przed zajściem w ciążę, a nieprzerwana niezdolność do pracy łącznie trwa dłużej niż 270 dni, albo

• zarówno przed ciążą, jak i w jej okresie przebywała na zwolnieniu lekarskim łącznie przez 270 dni z powodu tej samej choroby, a przerwy między kolejnymi zwolnieniami lekarskimi nie przekroczyły 60 dni.

Są dwa kody, których – na życzenie pacjenta – lekarz nie wpisuje na druku zwolnienia lekarskiego. Chodzi o kod D (czyli gruźlicę) i właśnie kod B, czyli potwierdzenie, że niezdolność do pracy przypada na okres ciąży. Konieczny jest wówczas pisemny wniosek chorego.

Pracownica, o której mowa w pytaniu, w 2011 r. otrzymała już wynagrodzenie chorobowe finansowane przez pracodawcę za 33 dni, a potem jeszcze za trzy dni zasiłek chorobowy. Potem przyniosła zwolnienie lekarskie z kodem B na okres od 3 października do 2 listopada br. Za czas ostatniego zwolnienia ma prawo do zasiłku chorobowego w wysokości 100 proc. podstawy, również za okres pobytu w szpitalu.

Firma zatrudnijąca pracownicę  nie ma obowiązku wyjaśniać, od kiedy pracownica jest w ciąży. Może ją jednak poinformować o tym, że jeśli była w ciąży również w czasie wcześniejszych zwolnień, powinna donieść zaświadczenie lekarskie potwierdzające ten stan. Jest to jednak w interesie pracownicy.

Aby uzyskać wyrównanie zasiłku, musi dostarczyć takie zaświadczenie w ciągu sześciu miesięcy, licząc od ostatniego dnia tego zwolnienia. Termin przedawnienia się prawa do wyrównania jest bowiem taki sam (wynosi sześć miesięcy), jak termin przedawnienia uprawnień do zasiłku (art. 67 ust. 1 ustawy zasiłkowej).

Jeśli pracownica nie przyniesie takiego zaświadczenia, to bez niego otrzyma wyrównanie za okres sześciu miesięcy przed urodzeniem dziecka. Płatnik wypłaca je wówczas z urzędu, bez konieczności dostarczania zaświadczenia lekarskiego (pkt 58 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej).

Taki dokument jest natomiast niezbędny, żeby uzyskać wyrównanie za okres dłuższy niż sześć miesięcy przed porodem.