VORTAL BHP
Aktualnie jest 860 Linki i 253 kategori(e) w naszej bazie
WARTE ODWIEDZENIA
 Co nowego Pierwsza 10 Zarekomenduj nas Nowe konto "" Zaloguj 28 marca 2024
KONTAKT Z NAMI

Robert Łabuzek
+48501700846
 
Masz problem z BHP
szukasz odpowiedzi ?
Szybko i gratisowo otrzymasz poradę
zadzwoń lub napisz na maila.

Na stronie przebywa obecnie....

Obecnie jest 53 gości i 0 użytkowników online.

Możesz zalogować się lub zarejestrować nowe konto.

Menu główne


Google

Przeszukuj WWW
Szukaj z www.bhpekspert.pl

Związkowcy pod ochroną Autor : kierowcy
Praca Na łamach Rzeczpospolitej ekspert Prof. dr hab. Krzysztof Wojciech Baran
z Katedry Prawa Pracy i Polityki Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego
odpowiadał na pytania czytelników, dotyczące ochrony zatrudnienia działaczy związkowych.


Najważniejsze zasady ochrony związkowców

Pracodawca nie może bez zgody zarządu zoz wypowiedzieć umowy lub rozwiązać jej w inny sposób z chronionym związkowcem. Dotyczy to również tzw. wypowiedzenia zmieniającego.

Ochronie podlegają nie wszyscy funkcjonariusze związkowi, ale tylko wskazani imiennie w uchwale tego organu jego członkowie oraz inni pracownicy związkowcy upoważnieni do reprezentowania organizacji wobec pracodawcy czy organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności personalnych.

Zarząd zoz niereprezentatywnej w rozumieniu art. 24125a k.p. wyznacza tylko jednego działacza chronionego.

Organizacja reprezentatywna zrzeszająca do 20 członków wskazuje dwie osoby lub tyle, ile kadra kierownicza firmy, a bardziej liczna - stosowanie albo do wielkości kadry kierowniczej, albo do swej liczebności.

Ochrona trwa przez czas określony w uchwale zarządu zoz. Potem jeszcze przez połowę tego okresu, ale nie dłużej niż rok.

Przez 6 miesięcy nie do ruszenia jest najwyżej 3 członków komitetu założycielskiego związku, określonych imiennie w uchwale tego organu.

Gwarancje stabilności zatrudnienia przysługują także pracownikowi pełniącemu z wyboru funkcję związkową poza zoz, korzystającemu w tym czasie u pracodawcy z urlopu bezpłatnego lub zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy - podczas tego urlopu czy zwolnienia plus jeszcze przez rok.

Zarząd zakładowej organizacji związkowej (zoz) uchwalił listę pracowników objętych ochroną i przedstawił ją pracodawcy na piśmie. Czy potem może ją zmodyfikować, umieszczając na niej co jakiś czas inne osoby? Jeśli tak, to jak często?

Przepisy, zwłaszcza ustawa z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.; dalej: uzz), nie limitują częstotliwości zmiany listy chronionych działaczy. W praktyce zatem może ona następować dowolnie często. Imienne wyznaczenie osoby chronionej należy do wyłącznej kompetencji statutowego organu związku zawodowego. Zgodnie z zasadą samorządności, sformułowaną w art. 1 ust. 1 uzz, każda organizacja związkowa samodzielnie określa zasady swego funkcjonowania, także w sferze ochrony trwałości stosunku pracy własnych działaczy. Żaden podmiot, w tym pracodawca, nie może ingerować w jej mechanizmy decyzyjne.


- Czy dopuszczalne jest stosowanie takiej rotacji działaczy chronionych, że po jakimś czasie od uchwalenia listy i czasu ochrony w uchwale zarząd zoz przedłuża o połowę wskazany tam okres ochrony?

Art. 32 uzz pozostawia zarządowi organizacji związkowej znaczną swobodę w ustalaniu okresu gwarancji stabilizacji zatrudnienia działaczy związkowych. Nie ma zatem przeszkód w rotacyjnym stosowaniu okresów ochronnych. Nie są one bezpośrednio powiązane z czasem sprawowania funkcji organizacyjnych. W niektórych sytuacjach "rotacyjną" ochronę trwałości stosunku pracy związkowców można jednak zakwalifikować jako nadużycie prawa. Według art. 8 k.p. nie można czynić ze swojego prawa użytku, który byłby sprzeczny z jego przeznaczeniem. Takiego naruszenia można się dopatrywać na przykład, gdy ochroną objęci zostali związkowcy nieprowadzący dłuższy czas aktywnej działalności. Podkreślam jednak, że zastosowanie klauzuli nadużycia prawa przez pracodawcę jest obarczone znacznym ryzykiem ze względu na jej niedookreślony charakter. W efekcie o trafności jej zastosowania zadecydują każdorazowo okoliczności faktyczne konkretnej sprawy.

- Czy ochrona zatrudnienia członków zarządu zoz, przewidziana w art. 32 uzz, obejmuje także zamiar przeniesienia na 3 miesiące niektórych z nich z miejsca stałej pracy do oddziału firmy w innym mieście? Słowem: czy pracodawca noszący się z takim zamiarem musi uzyskać na to akceptację tego organu?

Ochrona stabilizacji zatrudnienia z art. 32 uzz dotyczy wszystkich jednostronnych czynności pracodawcy zmieniających na niekorzyść status pracownika. Zatem i art. 42 § 4 kodeksu pracy (k.p.), czyli czasowego oddelegowania pracownika do innego oddziału przedsiębiorstwa poza miejscem stałego zamieszkania. Za tego rodzaju wykładnią przemawia argument "jeżeli ustawa nie dzieli, to również nie może tego czynić interpretator". Zmiana ta stanowi niewątpliwie pogorszenie warunków zatrudnienia danej osoby. Reasumując, większość zmian dokonywanych na podstawie art. 42 § 4 k.p. podlega rygorom przepisów o ochronie związkowej; pracodawca musi zatem uzyskać na nie zgodę zarządu zoz.


- Co w sytuacji, gdy przełożony chce na stałe oddelegować członka zoz do innego oddziału przedsiębiorstwa mieszczącego się w innym mieście bez zgody zarządu tej organizacji?

Na gruncie art. 32 ust. 1 pkt 2 uzz nielegalne jest oddelegowanie imiennie chronionego członka zarządu zoz do pracy w oddziale przedsiębiorstwa mieszczącego się w innym mieście bez zgody tego organu. Takie działanie pracodawcy należy kwalifikować jako zmianę warunków pracy w rozumieniu art. 42 § 1 - 3 k.p. Zatem - w razie braku porozumienia między stronami stosunku pracy - może ona nastąpić tylko za tzw. wypowiedzeniem zmieniającym. Jest poza dyskusją, że także w tym wypadku pracodawca musi uzyskać akceptację zarządu zoz.


- Czy na zmianę warunków pracy chronionego związkowca, polegających na przeniesieniu na inne stanowisko z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia, pracodawca musi uzyskać akceptację organizacji związkowej?

Zmiana warunków pracy polegająca wyłącznie na zmianie stanowiska przy zachowaniu innych warunków pracy i płacy mieści się ramach pracowniczego podporządkowania i zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego (I PKN 265/99, OSNAPiUS 2001/1/17) nie wymaga wypowiedzenia zmieniającego. Zatem pracodawca nie musi uzyskać w tym celu zgody zarządu zoz. Jedynie wyjątkowo, gdy stanowisko było indywidualnie negocjowane (a więc jest elementem podmiotowo istotnym umowy o pracę), należy zastosować mechanizmy ochronne przewidziane w art. 32 ustawy o zz.


- W firmie działa kilka reprezentatywnych organizacji związkowych. Listę działaczy chronionych mogą one uchwalić m.in. na podstawie wielkości kadry kierowniczej pracodawcy. Wiem, że dyrektor firmy musi powiadomić związki o liczbie osób stanowiących jej kadrę kierowniczą? Ale czy wszystkie?

Przepisy nie nakazują pracodawcy powiadamiania wszystkich działających na jego terenie organizacji związkowych o liczbie kadry kierowniczej w zakładzie. Ma natomiast taki obowiązek tylko względem tych organizacji, które zwróciły się do dyrektora z pisemnym żądaniem. Wynika to z postanowień § 1 ust. 2 rozporządzenia ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 16 marca 2003 r. w sprawie powiadamiania przez pracodawcę zarządu zakładowej organizacji związkowej o liczbie osób stanowiących kadrę kierowniczą w zakładzie pracy oraz wskazywania przez zarząd i komitet założycielski zakładowej organizacji związkowej pracowników, których stosunek pracy podlega ochronie, a także dokonywania zmian w takim wskazaniu (DzU z 2003 r. nr 108, poz. 1013; dalej: rozporządzenie). Oznacza to, że pracodawca nie musi tego robić, jeżeli żądanie miało formę ustną bądź elektroniczną, np. e-mailem.

- Czy ochrona z art. 32 uzz obejmuje działaczy organizacji związkowej skupiającej poniżej 10 członków będących pracownikami lub wykonawcami?

Problem ten budzi wątpliwości i dotychczas nie został definitywnie przesądzony w orzecznictwie sądowym. Zgodnie bowiem z art. 251 uzz uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują tylko związkowi zrzeszającemu co najmniej 10 członków. Zatem nie służą one strukturom mniej licznym. Moim zdaniem przepis ten nie pozbawia jednak działaczy małej organizacji związkowej ochrony zatrudnienia, ponieważ nie odnosi się on do statusu działaczy związkowych. Czym innym są bowiem uprawnienia organizacji, a czym innym uprawnienia jej działaczy; ich utożsamianie jest normatywnie nieuzasadnione. Uważam więc, że działacze małych organizacji zachowują gwarancje stabilizacji stosunku pracy nawet wtedy, gdy zrzeszający ich związek utracił przymiot zoz na podstawie art. 251 ust. 1 uzz.


- Związki zawodowe reprezentatywne w danym zakładzie mogą wskazać pracowników chronionych w zależności albo od wielkości kadry kierowniczej firmy, albo liczebności organizacji. Kto decyduje o wyborze tych kryteriów: pracodawca czy zarząd zoz?

Decyzję podejmuje oczywiście zarząd reprezentatywnej zoz. Tak wynika z konstytucyjnej zasady wolności działania związków zawodowych oraz interpretacji art. 32 ust. 3 uzz. Warto jednak podkreślić, że w razie nieotrzymania od pracodawcy powiadomienia o liczbie zatrudnionej u niego kadry kierowniczej zarząd zoz nie może arbitralnie określić liczebności członków podlegających ochronie na podstawie tego kryterium. Wówczas jest zmuszony zastosować na okres przejściowy drugą metodę wyznaczenia osób chronionych - według liczebności związku.


- Jakie sankcje grożą pracodawcy, który nie przekaże na czas organizacjom związkowym informacji o liczbie osób stanowiących kadrę kierowniczą?

Zgodnie z § 1 rozporządzenia pracodawca ma tydzień na powiadomienie zarządu zoz o liczbie osób stanowiących kadrę kierowniczą od otrzymania pisemnego żądania tego organu. Zaniechanie przekazania tej informacji można kwalifikować jako utrudnienie prowadzenia działalności związkowej. Takiego pracodawcę sąd ma prawo - w świetle art. 35 ust. 1 pkt 2 uzz - ukarać grzywną albo ograniczeniem wolności. W ekstremalnych sytuacjach, gdy pracodawca uporczywie uchyla się od wykonania tego obowiązku, organizacja związkowa może wszcząć spór zbiorowy. Takie działanie pracodawcy stanowi bowiem naruszenie wolności związkowych pracowników.


- Kogo jeszcze oprócz pracowników obejmuje ochrona trwałości zatrudnienia określona w art. 32 uzz?

Oprócz pracowników ochrona stabilizacji zatrudnienia z art. 32 uzz dotyczy również osób wykonujących pracę nakładczą oraz niektórych kategorii funkcjonariuszy służb zmilitaryzowanych. Przykładowo można tu wymienić funkcjonariuszy zatrudnionych w policji, Straży Granicznej, Służbie Więziennej oraz strażaków Państwowej Straży Pożarnej.

Komentarze

Wyświetlanie Sortowanie
Tylko zalogowani użytkownicy mogą komentować. Zarejestruj lub zaloguj się
INDIE 2015


Nasza nowa strona


Kodeks pracy


OKRESOWY Dla SŁUŻBY BHP, SZKOLENIE SIP


Kategorie


POZWOLENIA ZINTEGROWANE-HANDEL CO2


Głosowanie

Czy Państwowa Inspekcja Pracy spełnia swoją rolę

[ Wyniki | Ankiety ]

Głosów: 330
Komentarzy: 1


Polecamy ebooki



BHP EKSPERT Sp.z o.o.

NIP 678-315-47-15 KRS 0000558141 bhpekspert@gmail.com
tel.kom.(0)501-700-846
Tworzenie strony: 0,251892805099 sekund.