VORTAL BHP
Aktualnie jest 860 Linki i 253 kategori(e) w naszej bazie
WARTE ODWIEDZENIA
 Co nowego Pierwsza 10 Zarekomenduj nas Nowe konto "" Zaloguj 28 marca 2024
KONTAKT Z NAMI

Robert Łabuzek
+48501700846
 
Masz problem z BHP
szukasz odpowiedzi ?
Szybko i gratisowo otrzymasz poradę
zadzwoń lub napisz na maila.

Na stronie przebywa obecnie....

Obecnie jest 48 gości i 0 użytkowników online.

Możesz zalogować się lub zarejestrować nowe konto.

Menu główne


Google

Przeszukuj WWW
Szukaj z www.bhpekspert.pl

ZAKAZ WYPOWIADANIA UMÓW O PRACĘ 11.02.2003 Autor : prawoochrony
Orzecznictwo Ochrona pracowników w wieku przedemerytalnym
Objęcie ochroną stosunku pracy osób, którym brakuje nie więcej niż 2 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, zależy od ich stażu ubezpieczeniowego oraz od tego, czy dwóch lat brakuje im do tzw. normalnej czy też do wcześniejszej emerytury.
Za rok skończę 60 lat, chciałbym wtedy pójść na wcześniejszą emeryturę. Dowiedziałem się jednak, że mój pracodawca zamierza mnie niedługo zwolnić. Chciałbym wiedzieć, czy ma do tego prawo. Słyszałem, że osoby, które mają mniej niż 2 lata do emerytury, nie muszą bać się utraty pracy – pyta Czytelnik.
Zgodnie z art. 39 kodeksu pracy, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 2 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Ochrona ta przysługuje więc tylko pracownikowi, który łącznie spełni wymienione w przepisie przesłanki: będzie miał odpowiedni wiek oraz odpowiedni staż pracy. Nie będzie więc mógł skorzystać z ochrony pracownik, któremu wprawdzie brakuje niespełna dwa lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, ale wraz z jego osiągnięciem nie będzie legitymował się on okresem zatrudnienia uprawniającym do emerytury, np. 63-letni mężczyzna z 20-letnim stażem pracy w sytuacji, gdy przepisy wymagają legitymowania się co najmniej 25-letnim okresem dającym prawo do emerytury (składkowym i nieskładkowym).
Zgodnie bowiem z wyrokiem Sądu Najwyższego z 22 marca 1977 r. I PRN 24/77 (niepublikowany) błędny jest pogląd prawny, polegający na przyjęciu, że pracownik, któremu brakuje do osiągnięcia wieku emerytalnego nie więcej niż dwa lata, nie korzysta z ochrony przewidzianej w art. 39 w wypadku, jeśli legitymuje się już w chwili rozwiązania umowy o pracę stażem pracy uprawniającym go do przyznania emerytury. Według prawidłowej wykładni art. 39 k.p., nie korzysta z ochrony przewidzianej tym przepisem taki pracownik, któremu wprawdzie brakuje nie więcej niż 2 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, lecz którego dalsze zatrudnienie nie umożliwia mu uzyskania prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Kiedy wypowiedzenie może być skuteczne
Warto podkreślić, iż art. 39 k.p. ustanawia tylko zakaz wypowiadania umów o pracę osobom w wieku przedemerytalnym. Skuteczne natomiast będzie wypowiedzenie złożone przed rozpoczęciem okresu ochronnego, nawet jeśli do rozwiązania stosunku pracy doszłoby już w jego trakcie.
Potwierdza to wyrok SN z 7 kwietnia 1999 r. I PKN 643/98 (OSNAPiUS 2000 nr 11, poz. 418), zgodnie z którym zakaz wypowiedzenia umowy o pracę z art. 39 k.p. nie obowiązuje przed osiągnięciem wieku „przedemerytalnego”, chociażby wiek ten pracownik przekroczył w okresie wypowiedzenia. W uzasadnieniu do wyroku SN podkreślił, iż ustanowiony w art. 39 k.p. zakaz związany został wyłącznie z pojęciem wypowiedzenia umowy o pracę, bez względu na to, kiedy w wyniku tej czynności prawnej następuje rozwiązanie stosunku pracy. Jest to konstrukcja prawna zakazująca wypowiedzenia umowy o pracę w okresie trwania ochrony przedemerytalnej, która nie sprzeciwia się rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli wypowiedzenie zostało dokonane przed datą obowiązywania zakazu wypowiedzenia. Istota tego zakazu odnosi się zatem do niedopuszczalności wypowiedzenia umowy o pracę w okresie ochronnym, co nie wyłącza możliwości jej rozwiązania w tym okresie, jeżeli w dacie wypowiedzenia pracownik nie był jeszcze objęty zakazem, o którym stanowi art. 39 k.p.
Zakaz dotyczy każdej umowy
Zakaz wypowiadania umów o pracę pracownikom w wieku przedemerytalnym dotyczy wszystkich rodzajów umów podlegających wypowiedzeniu, a więc umowy na czas nieokreślony, umowy na okres próbny, umowy zawartej na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy, jeśli w umowie tej strony zastrzegły sobie możliwość jej wypowiedzenia. Artykuł 39 k.p. nie chroni natomiast przed rozwiązaniem terminowej umowy o pracę wraz z upływem czasu, na jaki była ona zawarta. W okresie ochronnym pracodawca może również zwolnić pracownika dyscyplinarnie, oczywiście jeśli zajdą okoliczności upoważniające go do rozwiązania umowy o pracę w tym trybie (art. 52 k.p.) Może także rozwiązać umowę niezwłocznie bez winy pracownika (art. 53). Do rozwiązania stosunku pracy w tym czasie może dojść także w drodze porozumienia stron.
Zakaz nie dotyczy wcześniejszych emerytów
Artykuł 39 skierowany jest do pracowników, których dotyczy tzw. powszechny wiek emerytalny. Według ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. nr 162, poz. 1118, z późn. zm.) powszechny wiek emerytalny to w przypadku kobiet 60, a w przypadku mężczyzn 65 lat.
Zakaz wypowiedzenia umowy o pracę nie obejmuje więc pracowników, którzy zamierzają przejść na swój wniosek na wcześniejszą emeryturę na podstawie art. 29 i 31 wymienionej ustawy oraz osoby, które na emeryturę mogą przejść bez względu na wiek, jak np. nauczyciele. Dlatego nasz Czytelnik nie korzysta z ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę.
Warto jednak pamiętać, iż dla niektórych kategorii pracowników przepisy ustanawiają wiek emerytalny na niższym poziomie. W takiej sytuacji ochrona przed wypowiedzeniem przysługuje w okresie 2 lat przed jego osiągnięciem. Zgodnie z wyrokiem SN z 29 lipca 1997 r. I PKN 227/97 (OSNAPiUS 1998 nr 11, poz. 326), wiek emerytalny w rozumieniu art. 39 k.p. dla pracownika kolejowego wynosi w odniesieniu do mężczyzn 60 lat. I w tym wypadku osoby takie muszą spełnić warunek posiadania odpowiedniego stażu dającego prawo do emerytury.
Wypowiedzenie zmieniające
Zakaz wypowiedzenia umowy o pracę osobom w wieku przedemerytalnym będzie także obejmował tzw. wypowiedzenie zmieniające (na podstawie art. 42 par. 1 k.p.) czyli wypowiedzenie warunków pracy i płacy wynikających z umowy o pracę, chyba że wypowiedzenie to stało się konieczne ze względu na:
• wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy,
• stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.
Stanowi o tym art. 43 k.p. Z tytułu obniżenia wynagrodzenia pracownikowi nie przysługuje jednak żaden dodatek wyrównawczy.
Wręczenie pracownikowi w wieku przedemerytalnym wypowiedzenia zmieniającego jest także dopuszczalne, jeżeli z przyczyn określonych w ustawie z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy zwanej ustawą o zwol- nieniach grupowych (Dz.U. z 1990 r. nr. 4, poz. 19 z późn. zm.) nie jest możliwe dalsze zatrudnianie go na dotychczasowym stanowisku. W tej sytuacji zakład pracy może jedynie wypowiedzieć mu dotychczasowe warunki pracy i płacy.
Jeżeli powoduje to obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy do końca okresu, w którym pracownik jest objęty szczególną ochroną stosunku pracy, obliczony według zasad ustalonych w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (Dz.U. nr 62, poz. 289, z późn. zm.).
Warto też pamiętać iż zgodnie z art. 24113 par. 2 k.p., przepisów art. 39 k.p. nie stosuje się przy wprowadzaniu, w drodze wypowiedzenia zmieniającego, mniej korzystnych postanowień układu zbiorowego pracy.
Ograniczenie ochrony
Poza przypadkami opisanymi wyżej ochrona stosunku pracy pracowników w wieku przedemerytalnym podlega także innym ograniczeniom, np. na podstawie art. 40 k.p., zgodnie z którym przepisu art. 39 k.p. nie stosuje się w razie uzyskania przez pracownika prawa do renty z tytułu zaliczenia do I lub II grupy inwalidów (uzyskanie prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy). Zniesienie zakazu nie obejmuje więc osób częściowo niezdolnych do pracy.
Zakaz wypowiadania umowy o pracę osobom w wieku przedemerytalnym przestaje obowiązywać także w razie upadłości lub likwidacji pracodawcy. Stano- wi o tym art. 411 k.p. Potwier- dza to wyrok SN z 15 marca 2001 r. I PKN 447/2000 (Monitor Prawniczy 2001 nr 19 str. 958), zgodnie z którym w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy nie stosuje się przepisów art. 38, 39 i 41 k.p. ani przepisów szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę (art. 411 par. 1 k.p.) także do wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 par.1 k.p.).
Małgorzata Jankowska
Orzecznictwo Sądu Najwyższego
• Radcy prawnemu pozostającemu w stosunkach pracy jednocześnie z więcej niż jedną jednostką organizacyjną (art. 17 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, Dz.U. nr 19, poz. 145 ze zm.) przysługuje w każdej z tych jednostek ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę przewidziana w art. 39 kodeksu pracy – wyrok Sądu Najwyższego z 16 listopada 2000 r., I PKN 84/00 (OSNAP 2002 nr 11, poz. 267).
• Pojęcie „wiek emerytalny” użyte w art. 39 i w art. 40 par. 2 k.p. nie obejmuje osiągnięcia przez dziennikarza wieku emerytalnego przewidzianego w par. 13 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 ze zm.) – wyrok SN z 13 czerwca 1995 r., I PRN 33/95 (OSNAP 1995 nr 23, poz. 291).
• Zakaz przewidziany w art. 39 k.p. obowiązuje także wtedy, gdy rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło wprawdzie po osiągnięciu przez pracownika wieku emerytalnego, jednak jej wypowiedzenie dokonane zostało przez zakład pracy w czasie, gdy pracownik tego wieku jeszcze nie osiągnął – wyrok SN z 19 maja 1992 r., I PRN 19/92 (PiZS 1992/9/57).
• Zakaz wypowiedzenia umowy o pracę wynikający z art. 39 kodeksu pracy nie dotyczy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy i pobierającego jednocześnie emeryturę – uchwała SN z 11 czerwca 1991 r., I PZP 19/91 (OSNC 1992 nr 1, poz. 14).

Komentarze

Wyświetlanie Sortowanie
Tylko zalogowani użytkownicy mogą komentować. Zarejestruj lub zaloguj się
INDIE 2015


Nasza nowa strona


Kodeks pracy


OKRESOWY Dla SŁUŻBY BHP, SZKOLENIE SIP


Kategorie


POZWOLENIA ZINTEGROWANE-HANDEL CO2


Głosowanie

Czy Państwowa Inspekcja Pracy spełnia swoją rolę

[ Wyniki | Ankiety ]

Głosów: 330
Komentarzy: 1


Polecamy ebooki



BHP EKSPERT Sp.z o.o.

NIP 678-315-47-15 KRS 0000558141 bhpekspert@gmail.com
tel.kom.(0)501-700-846
Tworzenie strony: 0,898951053619 sekund.