 |
|
|
|
Robert Łabuzek
+48501700846
Masz problem z BHP
szukasz odpowiedzi ?
Szybko i gratisowo otrzymasz poradę
zadzwoń lub napisz na maila. |
|
|
Na stronie przebywa obecnie....
|
|
|
|
| |
Czas pracy w 2003 r.
14 stycznia odbył się dyżur telefoniczny dotyczący czasu pracy po zmianach przepisów. Na pytania czytelników odpowiadał ekspert. Przedstawiamy problemy najczęściej poruszane.
Przerywany czas pracy
Czy przerywany czas pracy może być wprowadzony w drodze regulaminu pracy?
Nie. Ostatnia nowelizacja kodeksu pracy dodanym art. 1295a wprowadziła instytucję przerywanego czasu pracy, w którym przewidziano możliwość stosowania „przerywanego” czasu pacy (maksymalnie jedna pięciogodzinna przerwa w pracy w ciągu doby) w przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją. Przerwy nie wlicza się do czasu pracy, jednak za czas jej trwania pracownikowi przysługuje połowa wynagrodzenia należnego za czas przestoju. Przerywanego czasu pracy nie można stosować do pracowników objętych systemem czasu pracy, o którym mowa w art. 1294 k.p. (równoważne normy czasu pracy), art. 132 par. 2 i 4i (praca w ruchu ciągłym) art. 142 (dozór urządzeń). Przerywany czas pracy wprowadza się do układu zbiorowego lub do umowy o pracę. Na podstawie umowy o pracę może być wprowadzony przerywany czas pracy jedynie u pracodawcy będącego osobą fizyczną, prowadzącego działalność w zakresie rolnictwa, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa. Pracownikowi przysługuje wówczas prawo do wynagrodzenia za czas przerwy, jeżeli wynika to z umowy o pracę.
Zatem ustawodawca pominął możliwość wprowadzenia przerywanego czasu pracy w drodze regulaminu.
Oznacza to, iż ogromna rzesza przede wszystkim małych i średnich firm, gdzie wprowadzenie przerywanego czasu pracy byłoby zasadne ze względu na rodzaj pracy lub jej organizację, została pozbawiona racjonalnej organizacji pracy.
Zwiększanie limitu godzin nadliczbowych
Na jakich zasadach można zwiększyć limit godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym?
W układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w umowie o pracę (jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy) można ustalić inną liczbę godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym niż określona w art. 133 par. 2 k.p. W takim przypadku czas pracy, z uwzględnieniem pracy w godzinach nadliczbowych, nie może przekroczyć przeciętnie 48 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Zakreślony przepisem par. 2 art. 133 sztywny limit 150 godzin nadliczbowych budził kontrowersje. Dodany przepis par. 21 stwarza większą swobodę dla regulacji na poziomie zakładowym, w zależności od konkretnych warunków funkcjonowania i rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej przez pracodawcę.
Sztywny rozkład czasu pracy
Czy w ramach tzw. podstawowych norm czasu pracy w 2003 r. (8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień) mogę wydłużyć czas pracy we wtorek i środę do 9 godzin i skrócić w piątek do 6 godzin?
Nie. Ustawodawca w ustawie z dnia 1 marca 2001 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy (Dz.U. nr 28, poz. 301) umożliwił budowanie elastycznych rozkładów czasu pracy w obrębie podstawowego czasu pracy, ale tylko w okresie przejściowym, tj. od 1 maja 2001 r. do 31 grudnia 2002 r. W tym też okresie dobowy wymiar czasu pracy mógł być podwyższony, jeżeli było to możliwe ze względu na organizację pracy do 10 godzin na dobę i praca taka nie stanowiła pracy w godzinach nadliczbowych. W 2003 r. takich możliwości nie ma. Stąd też, jeśli pracownicy firmy są zatrudnieni w ramach podstawowych norm czasu pracy, to ich rozkład czasu pacy od poniedziałku do piątku jest sztywny i wynosi 8 godzin dziennie, np. w godzinach od 9.00 do 17.00.
Bez znaczenia prawnego pozostaje fakt, iż pracownicy preferują elastyczne rozkłady czasu pracy. W tym stanie rzeczy, po pierwsze, podwyższenie dobowej normy czasu pracy we wtorek i środę do 9 godzin oznaczałoby planowanie pracy w godzinach nadliczbowych, co jest niedopuszczalne i rodziłoby po stronie pracodawcy obowiązek zapłaty za godziny nadliczbowe. Po drugie, za skróconą normą czasu pracy w piątek pracodawca byłby zobowiązany zapłacić (w tym przypadku za 2 godziny) wg stawki osobistego zaszeregowania pracownika. W aktualnym stanie prawnym stosunkowo szeroka możliwość budowania elastycznych rozkładów czasu pracy (wydłużenia czasu pracy do 12 godzin na dobę) istnieje przy stosowaniu tzw. równoważnych norm czasu pracy na warunkach zakreślonych art. 1294 k.p.
Czas pracy młodocianych
Jakie normy czasu pracy obowiązują pracowników młodocianych?
Stosownie do postanowień art. 202 kodeksu pracy, czas pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godzin na dobę, zaś w wieku powyżej 16 lat – 8 godzin na dobę.
Ponadto pracowników młodocianych nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej, a przerwa w pracy młodocianego, obejmująca porę nocną, powinna trwać nie mniej niż 14 godzin. Wskazane zasady są bezwzględnie obowiązujące.
Tak więc, nawet w sytuacjach szczególnych potrzeb pracodawcy, nie może on zobowiązywać pracownika młodocianego do pracy w godzinach nadliczbowych czy też w porze nocnej. W związku z koniecznością ustalania przerw na odpoczynek nocny wynikają też dodatkowe problemy natury praktycznej.
Najkorzystniejszym rozwiązaniem, z uwagi na wyżej wskazaną przerwę, byłoby zatrudnianie pracownika młodocianego w stałej porze i godzinach. Nie zawsze jest to możliwe do zrealizowania i korzystne dla funkcjonowania firm. Należy jednak zwrócić uwagę, iż ustalanie różnych godzin rozpoczęcia i zakończenia pracy może powodować dodatkowe problemy z ustalaniem rozpoczęcia w kolejnych dniach. Przedstawię to na przykładzie.
Młodociany ma powyżej 16 lat, może więc pracować do 8 godzin na dobę, u pracodawcy pora nocna trwa od 22.00 do 6.00. W grafiku na 14 stycznia 2003 r. ma wyznaczony czas pracy – 8 godzin, rozpoczęcie o godzinie 14.00. W związku z tym, że pracownik młodociany musi mieć przerwę w pracy co najmniej 14 godzin, która obejmowałaby porę nocną, dnia 15 stycznia może przyjść do pracy dopiero na godzinę 12.00. Jeśli 15 stycznia ma pracować 8 godzin i rozpocznie o 12.00, to zakończy pracę o 20.00. Wówczas dnia 16 stycznia może przyjąć do pracy najwcześniej na godzinę 10.00.
Dyżur kierowcy
Jak należy rozumieć dyżur kierowcy – pracownika?
W myśl art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o czasie pracy kierowców (Dz.U. nr 123, poz. 1354 z późn. zm.) czas dyżuru pełnionego przez kierowcę poza normalnymi godzinami pracy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę nie wlicza się do czasu pracy, jeżeli podczas dyżuru kierowca nie wykonywał pracy.
Ponadto czasem dyżuru kierowców jest czas, poza normalnymi godzinami pracy, w którym kierowca m.in. nie prowadzi pojazdu, nie dokonuje załadunku i rozładunku, nie dokonuje czynności spedycyjnych, ale jest obowiązany pozostawać w pojeździe lub w jego pobliżu w celu zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu i rzeczy. Należy jednak wiedzieć, iż:
a) czas dyżuru nie może być wliczony do przysługującego kierowcy dobowego nieprzerwanego odpoczynku,
b) czas nieprzeznaczony na kierowanie pojazdem jest czasem dyżuru, jeśli pojazd jest prowadzony przez dwóch lub więcej kierowców,
■
Komentarze czytelników
JW - Legnica:
Bez sensu. Po co wprowadzać nowe uregulowania skoro nie można ich stosować. Dla mnie ma sens praca przez 4 dni po 10 godzin zamiast po 8 godzin prze 5 dni. W sumie norma czasu pracy w tygodniu zostaje zachowana.
Maciej:
Generalnie cały kodeks pracy jest do podarcia i napisania od nowa. Rozwiązania w nim są niejasne i ogólnie trudne w praktyce do stosowania. Za to niezwykle łatwo wykazać niezastosowanie jakiejś "bardzo ważnej i dalece słusznej zasady". W ochronie praw pracowniczych zapędzono się tak daleko,że nawet iść mu na rękę nie można. Niech UMOWA o pracę jak każda UMOWA cywilno-prawna pozwoli się stronom chociaż trochę UMÓWIĆ.
|
| |
|
OKRESOWY Dla SŁUŻBY BHP, SZKOLENIE SIP
|
|
|
|
|
|
POZWOLENIA ZINTEGROWANE-HANDEL CO2
|
|
|
|
|
| |
Komentarze